Neptun w Gdańsku – Symbol miasta i strażnik tradycji
Piotr Tchórz 2025-04-30 Zabytki

Fontanna Neptuna w Gdańsku

fot. Pixabay.com

Fontanna Neptuna w Gdańsku to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta, łączący w sobie bogatą historię Gdańska, morską tradycję i artystyczne dziedzictwo. Stojąca na Długim Targu rzeźba mitologicznego boga mórz od wieków przyciąga turystów i mieszkańców, będąc nie tylko atrakcją, ale także świadectwem potęgi i ambicji dawnego Gdańska. W tym artykule przybliżymy historię fontanny, jej znaczenie, wojenne losy oraz współczesną rolę w kulturze miasta.

Historia fontanny Neptuna – Początki symbolu Gdańska

Fontanna Neptuna powstała w 1633 roku z inicjatywy burmistrza Bartłomieja Schachmanna oraz wojewody pomorskiego. Projekt autorstwa Abrahama van den Blocke miał podkreślić morski charakter miasta, które w XVII wieku było jednym z najważniejszych ośrodków handlowych w Europie. Rzeźbę wykonał Piotr Husen, a jej brązowy posąg zdobił bogato zdobioną podstawę z ornamentami.

Początkowo fontanna miała być jedynie statyczną rzeźbą – mechanizm umożliwiający przepływ wody uruchomiono dopiero kilka lat później, co uczyniło ją jedną z pierwszych fontann w regionie. Neptun w Gdańsku szybko stał się symbolem dobrobytu, bezpieczeństwa i morskiej potęgi miasta.

Etap powstawania

Szczegóły

Rok powstania

1633

Projektant

Abraham van den Blocke

Wykonawca rzeźby

Piotr Husen

Uruchomienie fontanny

Kilka lat po wzniesieniu

Symbolika Neptuna – Strażnik morskiej potęgi

W czasach swojej świetności Gdańsk był jednym z najbogatszych miast Rzeczypospolitej, a fontanna Neptuna miała podkreślać jego znaczenie w handlu morskim. Neptun z trójzębem symbolizuje nie tylko władzę nad morzami, ale także ochronę miasta przed zagrożeniami i jego ekonomiczną siłę. Ornamenty zdobiące podstawę fontanny, w tym motywy morskie, dodatkowo wzmacniały ten przekaz.

Fontanna była nie tylko dziełem sztuki, ale także manifestem ambicji Gdańska, który rywalizował z innymi portowymi miastami Europy. Dziś pozostaje jednym z najważniejszych zabytków Gdańska, przypominającym o jego złotej erze.

Wojenne losy fontanny Neptuna

Podczas II wojny światowej fontanna Neptuna została zdemontowana i ukryta, aby uchronić ją przed zniszczeniem. Dzięki temu udało się ocalić rzeźbę, która w 1954 roku wróciła na swoje miejsce na Długim Targu. Od tamtej pory przeszła kilka renowacji, w tym gruntowną w 2011 roku, która przywróciła jej pierwotny blask.

Wydarzenie

Rok

Opis

Demontaż

1939-1945

Ukrycie przed zniszczeniem wojennym

Powrót na Długi Targ

1954

Przywrócenie fontanny po wojnie

Ostatnia renowacja

2011

Odnowienie rzeźby i mechanizmu fontanny

Legenda o gdańskim Goldwasser

Jedna z najpopularniejszych legend związanych z fontanną opowiada o powstaniu gdańskiej wódki Goldwasser. Według opowieści, Neptun, zirytowany wrzucaniem monet do fontanny, uderzył trójzębem w wodę, rozbijając je na drobny złoty pył. Ten pył miał stać się składnikiem słynnego likieru z drobinkami złota, który do dziś jest jednym z symboli gastronomii Gdańska. Choć to tylko legenda, Goldwasser pozostaje popularnym suwenirem wśród turystów.

Współczesna rola fontanny – Ikona turystyki i kultury

Dziś fontanna Neptuna to obowiązkowy punkt na mapie każdego turysty odwiedzającego Gdańsk. Zdjęcie z Neptunem jest niemal tak samo ikoniczne jak selfie z Wieżą Eiffla w Paryżu czy Koloseum w Rzymie. Fontanna pojawia się na pocztówkach, w kampaniach promocyjnych miasta, a nawet w mediach społecznościowych, gdzie jest tłem dla niezliczonych zdjęć.

Fontanna jest także centralnym elementem Długiego Targu, jednego z najpiękniejszych placów w Europie, otoczonego kolorowymi kamienicami i historycznymi budynkami. W sezonie letnim fontanna działa pełną parą, a jej szum wody tworzy niepowtarzalny klimat.

Dlaczego warto zobaczyć fontannę Neptuna?

Fontanna Neptuna to więcej niż zabytek – to opowieść o historii Gdańska, jego morskich tradycjach i niezłomnym duchu. Odwiedzając ją, możesz:

  • Poznać historię miasta i jego związki z morzem.

  • Zrobić niezapomniane zdjęcie na tle ikonicznej rzeźby.

  • Spróbować Goldwasser i odkryć smaki Gdańska.

  • Pospacerować po Długim Targu i okolicznych atrakcjach, takich jak Dwór Artusa czy Ratusz Głównego Miasta.

Praktyczne wskazówki dla turystów

  • Lokalizacja: Fontanna znajduje się na Długim Targu, w sercu Głównego Miasta. Najłatwiej dotrzeć tu pieszo z Dworca Głównego PKP (ok. 10 minut spacerem).

  • Godziny działania: Fontanna działa w sezonie letnim (od kwietnia do października). W zimie jest wyłączana, ale rzeźba pozostaje dostępna do zwiedzania.

  • Aplikacje: Skorzystaj z aplikacji takich jak Google Maps lub Visit Gdańsk, aby zaplanować trasę i odkryć inne atrakcje w okolicy.

  • Najlepszy czas na wizytę: Rano lub późnym popołudniem, gdy Długi Targ jest mniej zatłoczony.

Podsumowanie

Fontanna Neptuna to nie tylko jeden z najpiękniejszych zabytków Gdańska, ale także symbol miasta, które od wieków związane jest z morzem. Od momentu powstania w 1633 roku, przez wojenne losy, aż po współczesną rolę ikony turystyki, Neptun pozostaje strażnikiem gdańskiej tradycji. Odwiedzając Długi Targ, nie tylko zobaczysz rzeźbę, ale także poczujesz ducha miasta, które nieustannie płynie jak woda w fontannie.

Piotr Tchórz

Jestem mieszkańcem Gdańska, z zawodu programistą, który na co dzień pracuje z kodem, a po godzinach śledzi piłkarskie emocje. Łączę zamiłowanie do technologii z pasją do historii miasta i lokalnej kultury.

Inne wpisy

Podobne wpisy

Zabytki Gdańska – odkryj historię miasta

Zabytki Gdańska to prawdziwe skarby, które opowiadają o bogatej historii Gdańska jako hanzeatyckiego portu i kulturalnego centrum Europy. Od majestatycznej Bazyliki Mariackiej, przez urokliwy Długi...

Dwór Artusa Gdańsk – historia i atrakcje

Dwór Artusa Gdańsk to jeden z najbardziej reprezentacyjnych zabytków miasta, położony przy Długi Targ Gdańsk, naprzeciw słynnej Fontanny Neptuna. Nazywany „salonem dawnego Gdańska”, był miejscem...

Zielona Latarnia Gdańsk – Atrakcja na Falochronie

Zielona Latarnia Gdańsk, położona na Falochron Zachodni Gdańsk w dzielnicy Nowy Port, to jeden z najbardziej malowniczych punktów widokowych i atrakcji turystycznych Trójmiasta. Choć oficjalnie nie...