fot. Pixabay.com

Budżet obywatelski w Gdańsku to wyjątkowa inicjatywa, dzięki której mieszkańcy mają realny wpływ na to, jak zmienia się ich miasto. Od nowych placów zabaw, przez ścieżki rowerowe, po projekty ekologiczne w ramach Zielonego Budżetu, gdańszczanie decydują, które pomysły zasługują na realizację. Program zachęca do partycypacji społecznej, umożliwiając zgłaszanie inicjatyw mieszkańców i wspólne wybieranie najlepszych projektów. W tym artykule wyjaśniamy, jak działa proces budżetu obywatelskiego, jakie projekty budżetu obywatelskiego zmieniają dzielnice Gdańska, oraz jak wziąć udział w kolejnej edycji. Dowiedz się, jak fundusze na projekty przekładają się na lepsze życie w Gdańsku!

Czym jest budżet obywatelski?

Budżet obywatelski to mechanizm, który pozwala mieszkańcom decydować o przeznaczeniu części miejskich pieniędzy. W Gdańsku program ten działa od 2013 roku, dając gdańszczanom szansę na zgłaszanie i wybieranie projektów, które poprawiają jakość życia w ich okolicy. Budżet obywatelski w Gdańsku obejmuje zarówno inwestycje infrastrukturalne, jak place zabaw czy remonty chodników, jak i projekty społeczne, np. warsztaty czy wydarzenia kulturalne.

Jak działa budżet obywatelski?

Proces budżetu obywatelskiego składa się z kilku etapów:

• Zgłaszanie pomysłów: Każdy mieszkaniec powyżej 16. roku życia może zaproponować projekt, np. nową siłownię plenerową lub festiwal sąsiedzki.

• Weryfikacja: Urzędnicy sprawdzają, czy zgłoszone projekty są zgodne z prawem, możliwe do realizacji i mieszczą się w budżecie.

• Głosowanie: Mieszkańcy wybierają najlepsze projekty w internetowym głosowaniu w budżecie obywatelskim.

• Realizacja: Wybrane projekty są wdrażane przez miasto w kolejnym roku budżetowym.

W Gdańsku budżet dzieli się na projekty ogólnomiejskie (dotyczące całego miasta) i dzielnicowe (dla konkretnych dzielnic Gdańska). Dodatkowo od 2020 roku działa Zielony Budżet, który skupia się na ekologii i zielonej infrastrukturze.

Budżet w liczbach

W 2025 roku na budżet obywatelski w Gdańsku przeznaczono 22,7 mln zł, z czego 18,5 mln zł na projekty dzielnicowe, a 4,2 mln zł na ogólnomiejskie. Zielony Budżet dysponuje kwotą 3,8 mln zł, podzieloną na projekty ogólnomiejskie (0,8 mln zł) i dzielnicowe (3 mln zł).

Historia budżetu obywatelskiego w Gdańsku

Program budżetu obywatelskiego w Gdańsku wystartował w 2013 roku jako jeden z pierwszych w Polsce. Od tego czasu stał się modelowym przykładem partycypacji społecznej, inspirując inne miasta. Pierwsza edycja miała budżet 9 mln zł, a mieszkańcy zgłosili 260 projektów, z których wybrano 65. Z każdym rokiem program się rozwijał, zwiększając pulę środków i liczbę realizowanych pomysłów.

Kluczowe momenty

• 2013: Start programu z budżetem 9 mln zł. Pierwsze projekty to m.in. place zabaw w Brzeźnie i remonty chodników na Przymorzu.

• 2016: Wprowadzenie głosowania online, co zwiększyło frekwencję w głosowaniu w budżecie obywatelskim.

• 2020: Powstanie Zielonego Budżetu, odpowiadającego na rosnące zapotrzebowanie na ekologiczne projekty.

• 2023: Rekordowa liczba zgłoszonych projektów – 468, z czego wybrano 134.

• 2025: Budżet wzrósł do 22,7 mln zł, a frekwencja w głosowaniu przekroczyła 10% mieszkańców.

Wpływ na miasto

Od 2013 roku w ramach budżetu obywatelskiego w Gdańsku zrealizowano ponad 800 projektów, które zmieniły dzielnice Gdańska. Przykłady to nowe parki w Oliwie, ścieżki rowerowe wzdłuż al. Grunwaldzkiej czy modernizacja boisk szkolnych na Zaspie.

Zielony Budżet – ekologiczne projekty dla Gdańska

Zielony Budżet to specjalna pula środków w ramach budżetu obywatelskiego, przeznaczona na projekty związane z ekologią i zieloną infrastrukturą. Wprowadzony w 2020 roku, odpowiada na potrzeby mieszkańców, którzy chcą więcej zieleni, czystszego powietrza i zrównoważonego rozwoju.

Przykłady projektów Zielonego Budżetu

• Park Starogardzki: Nasadzenia drzew i stworzenie ścieżek edukacyjnych (2022).

• Łąki kwietne: Zakładanie łąk na Przymorzu i Chełmie dla poprawy bioróżnorodności (2023).

• Zielone przystanki: Budowa wiat z dachami porośniętymi roślinami na Kokoszkach (2024).

W 2025 roku Zielony Budżet sfinansuje 20 projektów, m.in. nowe skwery w dzielnicach Wrzeszcz i Stogi oraz instalacje odnawialnych źródeł energii w szkołach.

Tabela: Porównanie budżetu obywatelskiego i Zielonego Budżetu (2025)

Kategoria	Całkowity budżet	Projekty dzielnicowe	Projekty ogólnomiejskie	Przykłady projektów
Budżet obywatelski	22,7 mln zł	18,5 mln zł	4,2 mln zł	Place zabaw, remonty chodników, festiwale
Zielony Budżet	3,8 mln zł	3 mln zł	0,8 mln zł	Łąki kwietne, nasadzenia drzew, zielone przystanki

Źródło: gdansk.pl, 2025

Jakie projekty zmieniają Gdańsk?

Projekty budżetu obywatelskiego obejmują szeroki wachlarz pomysłów, od małych inicjatyw lokalnych po duże inwestycje. Realizacja projektów w Gdańsku koncentruje się na poprawie infrastruktury, przestrzeni publicznej i życia społecznego.

Popularne typy projektów

• Infrastruktura: Budowa placów zabaw, siłowni plenerowych, remonty dróg i chodników.

• Zieleń: Tworzenie parków, skwerów, nasadzenia drzew w ramach Zielonego Budżetu.

• Kultura i sport: Organizacja festiwali, warsztatów, modernizacja boisk.

• Edukacja: Wyposażenie szkół, tworzenie bibliotek plenerowych.

Przykłady z ostatnich lat

• Park na Oruni: Stworzenie przestrzeni rekreacyjnej z alejkami i ławkami (2021).

• Boisko przy szkole nr 16 na Zaspie: Modernizacja z nową nawierzchnią i oświetleniem (2023).

• Festiwal Sąsiedzki we Wrzeszczu: Cykl wydarzeń integrujących mieszkańców (2024).

• Ścieżka rowerowa w Pieckach-Migowie: Połączenie osiedla z centrum miasta (2024).

Projekty w realizacji (2025)

W 2025 roku realizacja projektów w Gdańsku obejmuje 130 inicjatyw, m.in.:

• Budowa skateparku na Strzyży.

• Rewitalizacja skweru przy ul. Kartuskiej na Siedlcach.

• Warsztaty ekologiczne dla dzieci w dzielnicy Ujeścisko-Łostowice.

Jak wziąć udział w budżecie obywatelskim?

Budżet obywatelski w Gdańsku jest otwarty dla wszystkich mieszkańców powyżej 16. roku życia, niezależnie od meldunku. Oto, jak możesz się zaangażować w proces budżetu obywatelskiego:

Zgłaszanie projektów

• Kto może zgłosić? Każdy mieszkaniec powyżej 16 lat.

• Jak zgłosić? Wypełnij formularz online na stronie bo.gdansk.pl w okresie przyjmowania wniosków (zwykle marzec–kwiecień).

• Wymagania: Projekt musi być zgodny z prawem, możliwy do realizacji w ciągu roku i mieścić się w limicie finansowym (np. 500 tys. zł dla projektów dzielnicowych).

Głosowanie

• Kiedy? Głosowanie w budżecie obywatelskim odbywa się we wrześniu, przez internet lub w punktach stacjonarnych.

• Jak głosować? Wejdź na bo.gdansk.pl, zaloguj się i wybierz maksymalnie 5 projektów dzielnicowych i 1 ogólnomiejski.

• Kto może głosować? Mieszkańcy powyżej 16 lat, bez konieczności meldunku.

Wskazówki dla zgłaszających

• Skonsultuj pomysł z sąsiadami, by zyskać poparcie.

• Przygotuj dokładny opis i kosztorys projektu.

• Skorzystaj z pomocy urzędników – miasto organizuje warsztaty dla autorów projektów.

Znaczenie budżetu obywatelskiego dla Gdańska

Budżet obywatelski w Gdańsku to nie tylko sposób na finansowanie lokalnych pomysłów, ale także narzędzie budowania wspólnoty. Partycypacja społeczna wzmacnia więzi między mieszkańcami, ucząc ich współpracy i odpowiedzialności za miasto. Inicjatywy mieszkańców przyczyniły się do powstania setek nowych przestrzeni, które służą gdańszczanom na co dzień.

Korzyści dla mieszkańców

• Wpływ na miasto: Mieszkańcy decydują, jakie zmiany są najważniejsze w ich okolicy.

• Integracja: Projekty, jak festiwale czy warsztaty, łączą ludzi z różnych pokoleń.

• Rozwój lokalny: Inwestycje w dzielnicach Gdańska poprawiają komfort życia, np. poprzez nowe parki czy ścieżki rowerowe.

Wyzwania

Mimo sukcesów, budżet obywatelski boryka się z wyzwaniami:

• Niska frekwencja w głosowaniu (ok. 10–12% mieszkańców).

• Skomplikowane procedury weryfikacji, które mogą zniechęcać autorów.

• Nierówny rozkład projektów – niektóre dzielnice, jak Przymorze, zgłaszają więcej pomysłów niż np. Kokoszki.

Miasto stara się rozwiązać te problemy, m.in. przez warsztaty edukacyjne i kampanie promujące głosowanie w budżecie obywatelskim.

Częste pytania o budżet obywatelski w Gdańsku

1. Czym jest budżet obywatelski w Gdańsku? To program, w którym mieszkańcy zgłaszają i wybierają projekty finansowane z miejskiego budżetu.

2. Jakie projekty można zgłosić? Inwestycje (np. place zabaw, ścieżki rowerowe) i projekty społeczne (np. warsztaty, festiwale).

3. Czym jest Zielony Budżet? Pula środków na projekty ekologiczne, jak nasadzenia drzew czy łąki kwietne.

4. Kto może wziąć udział w głosowaniu w budżecie obywatelskim? Mieszkańcy powyżej 16 lat, bez konieczności meldunku.

5. Jak sprawdzić realizację projektów w Gdańsku? Informacje dostępne na bo.gdansk.pl lub w urzędzie miasta.

Podsumowanie

Budżet obywatelski w Gdańsku to szansa dla mieszkańców, by zmieniać swoje miasto na lepsze. Dzięki projektom budżetu obywatelskiego, takim jak nowe parki, ścieżki rowerowe czy inicjatywy ekologiczne w ramach Zielonego Budżetu, dzielnice Gdańska stają się bardziej przyjazne.